<p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><strong>YERELGÜÇ/DİLEK AYVALI</strong> </span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Amerika’da moda tasarımı üzerine yüksek lisans yapan 23 yaşındaki Kyra Zapf, Anadolu Ajansı’nın haberinde hikayesine rastladığı beledi dokuma ustası Nurefşan Yaykal'dan eğitim almak için İzmir'in Tire ilçesine geldi.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">ABD'de moda tasarımı üzerine yüksek lisans yapan 23 yaşındaki Kyra Zapf, Osmanlı'da padişah kaftanlarında da kullanılan 5 asırlık geçmişe sahip "Tire beledi dokuma" tekniğini işin ustasından öğrenmek için İzmir'in Tire ilçesinde tezgahın başına geçti.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Jakarlı olarak bilinen İngiliz dokuma tekniğinin atası olarak kabul edilen, çift taraflı dokunması nedeniyle de diğerlerinden ayrışan beledi dokumasının Tire'deki geçmişi 16. yüzyıla kadar dayanıyor.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Teknolojinin gelişmesi ve diğer dokuma türlerine göre daha zor öğrenilmesi nedeniyle hem usta hem tezgah sayısı azalan dokuma türü, 2020'de Türk Patent ve Marka Kurumunca "Tire Beledi Dokuması" ismiyle tescillendi.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Beledi dokuması, 24 çerçeveye 13 pedalla kumanda edilebilen tezgahlarda dokunuyor. Bu tezgahlarda ortaya çıkan dokuma, dayanıklılığıyla dikkati çekiyor.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Beledi dokumasının son ustalarından Saim Bayrı'nın torunu Nurefşan Yaykal da KOSGEB desteğiyle açtığı atölyede bu kültürü ve dokuma tekniğini yaşatmaya çalışıyor.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">ABD'de Puget Sound Üniversitesi Moda Tasarımı Bölümünde yüksek lisans yapan ve bu konuda çalışmalar yürüten Kyra Zapf, geçen yıl Anadolu Ajansı tarafından hazırlanan "Dedesinden öğrendiği beledi dokumayı gelecek nesillere aktarıyor" başlıklı haberi okuyunca sosyal medya üzerinden Yaykal'a ulaştı.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Çeşitli ülkelerde unutulmaya yüz tutmuş farklı dokuma teknikleriyle ilgili araştırmalar yapan Zapf, beledi dokumayı öğrenmek için ABD'den Tire'ye geldi.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Yaykal'dan dokumayla ilgili teorik ve uygulamalı dersler alan Kyra Zapf, tezgahta çeşitli ürünler tasarlıyor.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Zapf, ABD'de 5 yıldır kostüm tasarımcılığı yaptığını ve tekstilin tarihiyle de yakından ilgilendiğini söyledi.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><img alt="" src="https://www.yerelguc.com/images/upload/2513bf20-b462-4db6-ad79-eb2bc9eb8533.jpg" style="width: 700px; height: 525px;" /></span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Tire beledi dokuma tekniğini bir haberde gördüğünü ve bunun üzerine Yaykal ile iletişime geçtiğini anımsatan Zapf, şöyle konuştu:</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">"Uzun süredir farklı dokuma teknikleriyle ilgili çalışmalar yapıyorum. Bunun için farklı ülkelere gittim. Türkiye bu anlamda ziyaret ettiğim 7. ülke oldu. Yaklaşık 6 aydır seyahat ediyorum. 13 pedalla kumanda edilebilen beledi dokuma tekniği gerçekten çok ilginç bir yöntem. Her tekniğin kendi zorluğu oluyor ama bu tezgahta takip etmeniz gereken bir sürü şey var. Bu oldukça zorlayıcı. Şimdiye kadar 7-8 dokuma tezgahında çalıştım fakat bu oldukça özel. Tarihi dokuma teknikleriyle teknolojiyi bütünleştirmeyi amaçlıyorum."</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><strong><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">"Dokumalara aşina ama biraz zorlandı"</span></span></strong></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Nurefşan Yaykal da dede mesleği beledi dokumasını yaşatmak ve öğretmek için çalıştığını dile getirdi.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Anadolu Ajansının geçen yıl yaptığı haberin ardından yurt içi ve dışından çok sayıda olumlu dönüş aldığını anlatan Yaykal, Kyra Zapf'ın da bu şekilde kendisine ulaştığını söyledi.</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">Zapf ile önce sosyal medya üzerinden yazıştıklarını vurgulayan Yaykal, sözlerini şöyle tamamladı:</span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;">"Kaybolmak üzere olan dokumaları yaşatmak için çalışmalar yaptığını söyledi. Uzun süre bununla ilgili paylaşımlarda bulunduk, sonrasında 10 günlük eğitim için Tire'ye geldi. Birkaç gündür çalışmalar yapıyoruz, gayet güzel gidiyor. Zaten dokumalara aşina ama biraz zorlandı. Bugüne kadar gördüğü dokumalardan biraz daha karmaşık bir sistem olduğunu anlattı. Dokumayı bildiği için daha hızlı ilerliyor. Yaptığı ürünleri numune olarak götürecek. Hatta daha sonra bir kitap yazmayı düşündüğünü ve buna yer vereceğini anlattı."</span></span></p>