Demokrat Parti Sözcüsü ve İzmir Milletvekili Haydar Altıntaş, engelli vatandaşların emeklilik haklarında 2025 yılında yapılan değişiklikler nedeniyle ortaya çıkan mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda değişiklik yapılmasını öngören kanun teklifini Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sundu.
Anayasa’nın 10’uncu ve 61’inci maddelerinin engelli bireyler için öngördüğü koruma hükümlerini hatırlatan Altıntaş, 09/01/2025 tarihli ve 7538 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanun’un geçici 10’uncu maddesinin yürürlükten kaldırıldığını; bu düzenlemenin engelli vatandaşların emeklilik sürecini ağırlaştırdığını ve birçok kişinin hak kaybına uğramasına neden olduğunu ifade etti.
“Engelli bireylerin hakları geriye götürülemez.”
Teklifin gerekçesinde, 7538 sayılı Kanun’dan önce engellilik ile maluliyet kavramlarının farklı kriterlerle değerlendirildiği, engellilik oranı esasına dayanan önceki sistemin engelli bireylerin emeklilik başvurularını kolaylaştırdığı vurgulandı. Yeni düzenleme ile engellilik oranının tamamen devre dışı bırakılması, çoklu engellilik durumlarının dikkate alınmaması ve yalnızca “çalışma gücü kaybı” ölçütüne dayanılması nedeniyle ciddi mağduriyetler oluştuğu belirtildi.
Altıntaş, “Önceki sistemde engellilik oranı yüzde 90 olan bir vatandaşımız, yeni değerlendirme ile yüzde 30 çalışma gücü kaybı oranı üzerinden değerlendirilebiliyor. Bu durum, emeklilik hakkının fiilen ortadan kalkmasına yol açıyor. Sosyal devlet ilkesi bu değildir.” ifadelerini kullandı.
Teklif ne getiriyor?
Kanun teklifi ile:
• Emeklilik değerlendirmelerinde yalnızca “çalışma gücü kaybı” değil, engellilik oranının da dikkate alınması sağlanacak.
• Engelli bireylerin emeklilik süreci yeniden hakkaniyetli, erişilebilir ve öngörülebilir hale getirilecek.
• Anayasa’nın pozitif ayrımcılık hükümleri doğrultusunda engelli bireylerin sosyal güvenlik hakları korunacak.
Bu düzenleme ile engelli vatandaşların emekliliğe erişiminin kolaylaştırılması, farklı kurumlar arasındaki uyumun korunması ve sosyal güvenlik sisteminde norm birliğinin sürdürülebilir bir biçimde sağlanması hedefleniyor.
“Engelli vatandaşlarımız yalnız bırakılmayacak.”
DP İzmir Milletvekili Altıntaş, teklifin amacını şu sözlerle özetledi: “7538 sayılı Kanun sonrasında oluşan mağduriyetleri gidermek, Anayasa’nın tanıdığı pozitif hakları korumak ve engelli bireylerin sosyal güvenlik sistemine eşit, adil bir şekilde erişimini yeniden tesis etmek için bu teklifi hazırladık. Engelli vatandaşlarımızın hak kaybına uğramasına izin vermeyeceğiz.”
