Yaklaşık iki hafta önce gerçekleştirilen bu ziyaret sonrasında tespit edilen gözlem ve bilgilerin toplanıp kamuoyuyla paylaşılması için bir çalışma yapıldı. Bu çalışma ile ilgili bilgi çıkarımı ve düşünce paylaşımı için 10 Ağustos 2020 akşamı bir araya gelen Ödemiş Kent Konseyi Çevre, Şehircilik ve İmar Meclisi, Kozader ve Tema Vakfı Ödemiş İlçe Temsilciliği üyelerinin çıkarımlarını Ödemiş Kent Konseyi Başkanı Mehmet Taşlı özetledi.
29 EKİM 2020 DE AÇILMASI HEDEFLENİYOR
Tesisin genel özelliklerine değinen Taşlı, “Proje 2010 yılında planlanmış ve 2011 yılında harekete geçilmiş. Başlangıçta proje sadece Ödemiş için düşünülmüş ve 2011 yılında bu amaca yönelik 50247 m2 alan Ödemiş Belediyesi tarafından kamulaştırılmış. Bu proje o günün belediye meclisinde oy birliği ve sevinçle kabul edilmiş. 2012 yılında ihaleye açılmış ve ihale sonrası Biosun A.Ş ile sözleşme yapılmış. Projenin 2 yılda bitmesi planlanırken Bütün şehir yasası çıkmış. Bütünşehir yasasından sonra proje İzmir Büyükşehir Belediyesine devredilmiş. İzmir Büyükşehir Belediyesi ilimizin çöplerini toplamak, çevresel atıkları ekonomiye kazandırmak, geri dönüşümü sağlayıp, organik gübre ve enerji üretmek için il çapında 3 tesisi projelendirmiş. Kuzeyde devam eden Bergama tesisleri, merkeze yakın Çiğli Harmandalı tesisleri -faaliyete geçmiş vaziyete- ve güneyde 7 ilçeyi kapsayan Ödemiş tesisleri olarak projelenen kentsel atıkların bertaraf edilmesi, dönüşümü ve ekonomiye kazandırılması faaliyetlerine hız verilmiş. Ayrıca yarımadada da yapılması planlanıyor. 2016 yılında yasal bürokratik süreç başlamış, çalışmış, devam etmiş ve ÇED raporu alınmış. Revize ÇED raporunun bu ay sonunda çıkması bekleniyor. Katı Atık Yönetim Tesisi’nin adresi Ödemiş Sanayii sitesi altı, Ödemiş Atık su arıtma tesislerinin bitimi, Çöp alanının yakını. Karakova Mahallesi sınırları içerisinde Argıllı mevkisinde. 50 dekarlık bir alanda kurulmuş ve 29 Ekim 2020 tarihinde açılması hedefleniyor.”
KENTSEL ATIK İŞLENECEK
“İlk etapta günlük 750 ton, tam kapasiteye kavuşunca 1200 ton kapasiteye sahip olacak. Tesisin en az 250 metre yakınında herhangi bir yerleşim birimi bulunmuyor. Tesis kontrollü kapalı sistem çalışacak ve depolama yapmayacak. Tesis kentsel atıkları işleyecek. Sanayii atığı işlemeyecek. Proje Yap İşlet Devret modeliyle 2042 yılına kadar Biosun A.Ş. tarafından işletilecek. Tesise İzmir Büyükşehir ve Ödemiş Belediyeleri %6 oranında ortak. Ambalaj malzemeleri geri dönüşüme hammadde olacak, organik maddelerden gübre elde edilecek ve enerji elde edilecek. İlk etapta 40 bin ileride 100 bin konutun enerji ihtiyacını karşılaması hedefleniyor. Tesislerde atıkların %95'i işlenecek ve %5 nihai atık kalacak. Bunlar başka bir ilçede geri dönüşüm ve bertaraf işlemine tabii tutulacak. Tesisin inşaatında özel yalıtımlı maddeler ve gelişmiş filtreleme sistemleri kullanılmış. Tesis eksi basınçla çalışacağı için koku ve sızıntı olmaması dışarıda atık madde kalmaması hedeflenmiş. Katı atıklar tesise 4 ayrı bölümden ayrılmış olarak girecek. Bunun için atıkların konutlardan itibaren ayrışması gerekiyor. Bu sebeple okullarda kamuoyunda basında ve yerleşim birimlerinde bilgilendirme tanıtım çalışmaları yapılması gerekiyor yapılacak. Virüs salgını sebebiyle bu çalışmalar bugünlere kadar ötelenmiş. Kentsel atıkların Yerleşim birimlerinden tesislere taşınması için toplama ve ulaşım organizasyonu yapılacak. Bunun için çevrelerde atık transfer noktaları kuruluyor. Firmanın faaliyetlerinde Ödemiş ve İzmir Büyükşehir belediyeleri gözlem ve denetim yapabilecek.”
TESİSİN KATKISI BÜYÜK
Tesisin açılacak olmasını bazı çekincelerle birlikte olumlu karşıladıklarını söyleyen Başkan Mehmet Taşlı, “Öncelikle olumlu özelliklerini belirtmek gerekirse yeni iş alanlarının yaratılacak olması, çevreye zarar veren atıklardan organik gübre elde edilmesi, tarıma dolaylı destek vermesi bu atıklardan enerji elde edilmesi, kapalı devre izole ve eksi basınçla çalışıp çevreye en az zararı verecek olması, kentsel atıkların geri dönüşümle ekonomiye kazandırılması, hammadde olması, atıkların %95 gibi yüksek bir oranda işlenmesi, denetim olarak yasal organlarla beraber belediyelerin de denetim ve gözlem yapabilmesi, toplama sürecinde topluma verilecek bilgi ve eğitimin çöp ve çevre bilincine katkı yapacak olması, kamu kurumlarından kaynak aktarımı olmadan projenin gerçekleştirilmesi olumlu gördüğümüz yönleridir.”
TESİS ÇOK SIKI DENETLENMELİ
“Bununla beraber yer seçimi konusunda tereddütlerimiz var. Tarım alanında kurulması birçok endişeyi gündeme getirebilir. 2011 yılında bu alanda Atık su tesisi, çöp alanının bulunması ve ulaşım ortak alanı fikriyle tercih edilmiş olabilir diye düşünüyoruz. Ayrıca ilçemizde bu amaca hitap edecek alanların azlığı da etkili olabilir. Tesisin muhakkak çok sıkı denetlenmesi gerekiyor. Yerleşim birimlerine yakın kurulması çok dikkatli olunmasını gerektiriyor. Düzenli sürekli çalışan bir sistemin olması ve kusursuz işletilmesi gerekiyor. Oluşacak sorunlara karşı muhakkak yedekli tedbirli çalışılması çok önemli. Sızdırmazlık filtrasyon konusunda sık sık kontrollerin olması gerekiyor. Aktarma istasyonlarında atıklar; birikmeden, gecikmeden, çevreye zarar vermeden ya da en az zararı verecek şekilde aktarılmalıdır. Ayrıca evlerden itibaren çöpün ayrıştırılması için eğitim ve bilgilendirme çalışmalarının çok yoğun bir şekilde yapılması gerekiyor.”
