Karahasan Camii (Zaviye)’ni yaptıran Karahasan Bey, Aydınoğlu Mehmet Bey’in çocuklarından Bademye Emiri İbrahim Bahadır Bey’in oğlu. Tire’deki Ulu Camii’ni de kardeşi Cüneyt Bey yaptırmış. Karahasan Bey, 1390-1402 tarihleri arasında İzmir Subaşılığı ve 1403 yılında da Ayasuluğ (Selçuk) valiliği yapmış.

Tire dışında da cami ve vakıfları bulunan Karahasan Bey’in Tire’deki Karahasan Zaviyesi sonradan camiye dönüştürülmüş. Hatta, Evliya Çelebi Yeşil İmaret Zaviyesi’ne minare eklenmesiyle ilgili bilgi verirken, ‘yakınında cami olmadığı için camiye dönüştürülmüştür’ ifadesiyle Karahasan Zaviyesi kimliğine destek çıkıyor.

Tire’ye suyu Karahasan bey getirmiş

Karahasan Bey Tire’ye yaptırdığı Külliye dışında kente su ve suyolları getirmiş. O dönemin Tire’si için bu çok ciddi bir katkı.

Bavyera kökenli New York Üniversitesi Sanat Tarihi Kürsüsü Profesörlerinden Rudlof M. Riefstahl, 1929 yılında uğradığı Tire’de Karahasan Camiini incelemiş ve bize önemli yorumlar bırakmış. Riefstahl, restorasyon öncesi gördüğü camiye göre minaresinin yeni olduğunu söylemekte. Restorasyon sonrası ise şimdi cami yeni. Zira cami 1968 yılında temelden yıkılarak yeniden yapılmış. Caminin kabristanı Osmanlı ünlülerini barındırmasıyla ayrı bir öneme sahip. Cami Bahçesi’nin doğu bölümünde bir platformlu bahçe içinde yer alan halk arasında Cağaloğlu Ali Paşa Türbesi olarak bilinen, yapının kime ait olduğu ise çözümlenememiş. Daha sonraki yüzyıllarda Karahasan Medresesi’ni yaptırdığı ileri sürülen Cağaloğullarından Ali Paşa’nın kabri buradaymış. Karahasan Bey’in mezarı ise cami kabristanın da bulunmakta. Yol imar çalışmaları sırasında bulunan Karahasan Bey’in ölüm kitabesi, Tire Müzesinde sergilenmekteymiş.

Cağaloğlu ailesinin Tire ile olan gizemli ilişkisi

Burada Kara Hasan Zaviyesine vakıflarıyla ön plana çıkan Cağaoğlu ailesinden de söz etmek gerekir. Cağaloğullarından diğer bir isim de Cağaloğlu Mahmut Bey. Tire’nin Mahmutlar Köyü’ndeki cami Cağaloğlu Mahmut Bey’in üzerinde görünür. Bu da hayli ilginçtir. Cağaloğlu ailesinin Tire ile ilişkileri çözümlenememiştir.

Karahasan Camii’nin minaresi, beylik döneminin yivli örgüsüyle güzel örneklerdenmiş. Harem giriş kapısında görülen ahşap işçiliği, beylik devrinin gözde örneklerindenmiş. Onarımlarla büyük ölçüde hasar görmüş olan kapı, özellikle üst panolardaki güzelliğini günümüze taşıyabilmiş ender malzemelerdenmiş.

Editör: Haber Merkezi