İncir (Ficus carica) taze tüketiminin yanı sıra kuru olarak daha çok rağbet gören bir meyvedir. Ancak kuru olarak muhafazasına dikkat edilmeli; hem yetiştiriciler hem de depolama ve satışa çıkarma işlevini üstlenenler önlemini almalıdır. Ambarda ya da kurutma esnasında zararlılar tarafından bulaşma yaşanacağı gibi henüz dalındayken alınmayan önlemler sebebiyle de kaliteli bir kuru incir elde etmek zorlaşabilir. Bu yazımızda elimizden geldiğince bu zararlıları değerlendirmeye çalışacağız. Kuru meyve zararlıları ile mücadelede asıl amacımız, temiz ambara temiz ürün koymak ve ambarlama süresince ürünü temiz tutmaktır.
Bunun için izlenmesi gereken kültürel, mekaniksel ve kimyasal yollar vardır. Bahar aylarında bahçeler temizlenmeli; eski ürün kalıntıları, iğlek vb materyaller gömülmeli ya da yakılmalıdır, toprak sürülmelidir. Hasat döneminde kurumaya alınan ürün, kerevetler üzerinde kurutulmalı, geceleri kerevetlerin üzeri mutlaka örtülmelidir. Ağaç altlarına düşen buruk incirler her gün toplanmalı altında çok bekletilmemelidir.
Sergiden seçilen incirler; her gün ışığında seçilmelidir. Mekaniksel mücadele; ekşilik böcekleri ve sirke sinekleri için tercih edilen yöntemdir. Çekici yem tuzakları kullanılarak, mevcut böcek popülasyonu ve gelecek döller azaltılmaya çalışılır. Dekara bir adet olacak şekilde nisan ayında asılan tuzakların, iğlek sineklerine de zarar vermemesine dikkat edilmelidir. Bunun için tuzaklar iğlekleme döneminde kaldırılmalı ve son iğlekten bir hafta sonra tekrar asılmalıdır. Tuzaklı mücadele hasat sonuna kadar devam etmelidir. İyi uçan ekşilik böceği erginleri, doğada ve depoda bulunan incirler üzerine çok sayıda yumurta bırakabilir.
Ayrıca üründe çürüme ve ekşimelere neden olan funguslara taşıyıcılık yaptığı için son yıllarda ortaya çıkan ve özellikle dış satışta ciddi sorunlara yol açan aflatoksin oluşumuna sebep olmaktadır. Bunun için mücadelesi oldukça önemlidir. İncir kurdu ve kuru meyve güvesinin beslenme şekilleri oldukça benzerdir. Yalnızca larva döneminde beslenerek zarar yaparlar. Ancak değiştirdikleri deri artıkları, baş kapsülü kalıntıları ve çıkardıkları artıklar ürünün kalitesini bozar.
Sergi döneminde % 12-13, depolarda ise % 39-68 oranında kayıplara ulaşılabilmektedir. Ambarda zararlılara barınak olabilecek yarık,çatlak, girintili kısımlar sıva ile kapatılır, bir önceki yılın ürün kalıntıları temizlenir, ambarlama süresince zararlı girişini önlemek için kapı ve pencerelere uygun tel geçirilir, önceki yıllarda kullanılan çuval,sepet, diğer ürünler tekrar kullanılmadan fümige edilir, iç ve dış yüzeyler kullanılmaya başlanmadan önce kireçle badana yapılır, ürün çuvallı ise ızgara üzerine konur, yığın şeklinde depolanacaksa bir adet çok büyük yığın yerine parça parça küçük yığın şeklinde depolanır, yığınlar ve ambar duvarı arasında 0,5 m aralık bırakılır, eski ürün ile yeni ürün ya da bulaşık ürün ile temiz ürün mutlaka ayrı ayrı depolanmalıdır, geceleri depolarda ışık yakılmamalıdır, yakma zorunluluğu olan durumlarda mutlaka ışık çevresine tuzak asılmalıdır, ürün nakliyatı da gündüz yapılmalıdır, yine gece yapma zorunluluğu doğduğunda üzeri bir branda ile sıkıca kapatılmalıdır.
Kimyasal mücadeleye; ambar için gerekli kültürel önlemler alındıktan sonra boş ambar ilaçlamasıyla başlanır. Ne kadar ilaç atılacağı ve hangi formülasyonda atılacağı belirlenir ve uygulanır. Eğer ambarlanacak üründe bir bulaşma söz konusu ise ambarlamanın başında fümigasyon uygulanır. Depolama süresince de depoda bulunan tuzaklarda 10-15 ergin böceğe rastlanması durumunda dolu ambar ilaçlaması gerçekleştirilir.
Boş ve dolu ambar ilaçlaması sırasında basınçlı sırt pülverizatörü ve atamizör kullanılır. Ele alınan yukarıdaki tüm yöntemlerden sonra kontroller dikkatlice yapılmalıdır. Ekşilik böcekleri için kullanılan tuzakların etkili maddeleri düzenli olarak yenilenmeli, yakalanan böcek sayısı verdikleri döl ve bıraktıkları yumurta sayısı göz önünde bulundurularak saptanmalı başarısı ortaya konmalıdır. Boş ambar ilaçlamasında da tüm zararlıların ölmesi beklenir. İlaçlamadan sonra depo iyice taranır ve canlı- ölü zararlı durumu ve ilaçlamanın başarısı belirlenir. Bulaşma gözlenmesi sonucu gerekli görülüp uygulanan fümigasyon işleminden sonra da üründen örnek alınır. Alınan örneklerde; ergin, larva, pupa olup olmadığını belirlemek için 2-3 ay oda koşullarında bekletilir.
Bu kontrol sonrasında da fümigasyon işleminin başarısı belirlenir. Depoda bulaşma sonrası yapılan ilaçlamada, depoda sılı tuzaklar kontrol edilir oradaki zararlı sayısına göre depo ilaçlamasının başarısı saptanır. Bütün bu önlemler alındıktan sonra, başarılı olup olmadığını da belirlemek oldukça önemli ve yapılan işlemin üretim ve depolama zincirinde faydalı olduğunu anlamak açısından gereklidir.
Kaynak: Tarım kütüphanesi/Agaçlar.net/Tarım bakanlığı/Tarım pusulası/tarımsal araştırma ve politikalar genel müdürlüğü
