İncir; erkek ve dişi çiçeklerin farklı ağaçlarda olduğu, yaprak döken bir ağaçtır. Taze ve kuru tüketilen ve satışa sunulan incir önemli bir ihracat ürünümüzdür. Büyük ve Küçük menderes havzalarında üretimi yoğun olarak gerçekleştirilmektedir. Budama işlemi üç amaç için de gerçekleştirilir.

Şekil budaması; fidanların istenilen yükseklikte ve ürün elde edene kadar ağaca tacını kazandıran budamadır. Kuvvetli büyüyen ağaçlar hafif, normal büyüyenler orta, zayıf büyüyenler kuvvetli budanır. Normal olarak fidanlar topraktan en çok 1 metre yükseklikten budanır. Ana dalların gelişmesini teşvik etmek için toprak yüzeyinden ve gövdeden çıkmış sürgünler kesilir. İlk kış budamasında 3–4 ana dal seçilir. Bu ana dallar ağaç gövdesi çevresine eşit olarak dağıtılmalıdır. İkinci kış mevsiminde yapılacak budama her bir ana dalın ucuna yakın olarak çıkan iyi gelişmiş yan dallardan 2 veya 3 tanesinin seçiminden ibarettir. Ağaç yukarıya veya dışa doğru büyüyerek bir vazo şeklini alacak biçimde budanmış olur. Esas ana dallardan çıkan bütün obur dallar çıkarılmalıdır. Fakat birkaç tane geniş açıyla gelişen, daha az kuvvetli dallar meyve için bırakılmalıdır. Bu işlem, 3. ve 4. kış budamaları boyunca devam eder. Büyüme ve budamanın 4. yılı sonunda bir ağaç, gövdeden çıkmış 3-4 esas ana dalla, 6-12 adet sekonder dala sahip olacaktır. Dallar kuvvetli ve dengeli ve meyilli olarak büyüyüp sarkmayacakları için bahçede toprak işlemesi sorun olmaz.

Ürün budaması; verim çağındaki ağaçların şekillerini korumak, amacıyla yapılan seyreltme ve kısaltma budamalarından oluşur. Sıklaşmış dal ve sürgünler, çatal ve çapraz dallar, birbiri üstüne binmiş dallar kesilir. İlk zamanlar seyreltme şeklinde yapılan budamalar agacın büyümesiyle yetersiz kalır. Devamlı uzayan dallar sarkmaya ve zayıflamaya başlar. Yıllık sürgünler zayıfladığı için ürünlerin miktarı ve kalitesi düşer. Her yıl ürün dalarının bir kısmı kısaltılarak budanır. Kısım kısım budanan ürün dallarıyla; hem ciddi bir ürün kaybı olmaz hem de dallar kuvvetlendirilmiş olur. Bu kısmi budamayla diğer dalların büyüme dengesi de bozulmaz. Kısaltma budamaları çok şiddetli yapıldığında, ürün miktarı birden düşer ve ağaç istenmeyen obur dallar üretir.

Hasat sırasında kırılmış ve kuru dallar ağaç yapraklı iken daha iyi görülebildiğinden, hasat sonrası ağaçta daha yaprak varken kesilerek budanır. Ama esas budama kışın çok soğuk olmayan aylarda yapılmalıdır.

Gençleştirme(kabaklama) budaması; uzun yıllar bakımsız kalmış incir ağaçlarının bakımsızlıktan gövdeleri çürümüş, dalları uzayıp sarkmış, dal sarkmaları sonucu tacın ortası açılmış ve güneş yakmasına maruz kalmış, gövdeleri hastalık ve zararlı yuvası haline gelmiş durumdadır. Bu bakımsızlık ürün kalitesini düşürdüğü gibi miktarını da azaltır. Ağaçlar fazla zayıflamışsa, yeniden kuvvetli sürgünler oluşturmasını sağlamak ve yeniden taç oluşturmak amacıyla gençleştirme (KABAKLAMA)  budaması yapılır. Kısaltma budaması, bu bakımsız ağaçlarda ihtiyacı karşılamaz. Kurumuş, kırılmış, hastalıklı ve birbirine girmiş dallar gençleştirme budamasında öncelikli olarak temizlenir. Yeni taç için bırakacagımız dallar haricinde diğer dallar temizlenerek atılır. Atılacak dallardan bir kısmı ana dalların güneşten zarar görmesini engellemek amacıyla bırakılabilir.

Budama; temiz ve keskin aletlerle yapılmalıdır. Kalın dal kesimlerinde dal yarılmasını önlemek amacıyla kesim alt kısımdan yapılmalıdır. Ortaya çıkan yaralara aşı macunu sürülmelidir. Bir yıllık dallarda öz açığa çıkmamasına dikkat edilmelidir. İş bitiminde budama artıkları toplanıp yakılmalı ve uzaklaştırılmalıdır.

Editör: Haber Merkezi