Şap hastalığının Türkiye genelinde yol açtığı kayıpların artık kritik seviyeye ulaştığını belirterek, birçok bölgede üretimin düştüğünü, hatta damızlık ineklerin dahi kesime gitmek zorunda kaldığını vurgulayan Karal, “Üreticilerin yaşadığı zarar, zirai don zayiatında olduğu gibi devlet tarafından karşılanmalı, mağduriyetler hızla giderilmeli ve dışa bağımlılığın azaltılarak hayvancılığı sürdürülebilir bir yapıya kavuşturması için acil ve kapsamlı önlemler alınması zorunludur.” dedi.
Üretici borcunu ödeyemez hale geldi
DEVA Partili Hasan Karal, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle TBMM’ye sunduğu soru önergesinde Küçük Menderes Havzası’nı kapsayan Torbalı, Selçuk, Tire, Bayındır, Beydağ, Ödemiş ve Kiraz ilçelerinde uygulanan kısıtlamaların bölge ekonomisini kilitlediğini söyledi. Bölgenin ana gelir kaynağı olan hayvancılığın durma noktasına geldiğini belirten Karal, üreticilerin satış yapamadığı için bankalara olan kredi faizlerinin katlanarak arttığını vurguladı.
“Küçük Menderes kilitlendi; kontrol yok, yönlendirme yok”
Sahadaki üreticilerin “kontrol yok, yönlendirme yok, kriz yönetimi yok” diyerek tepki gösterdiğini aktaran Karal, hastalığın hiç görülmediği işletmelerde bile ticaretin tamamen durdurulmasının büyük mağduriyet yarattığını ifade etti.
Türkiye genelinde hayvan pazarları kapandı, üretici ticaretten koptu
Karal, şap hastalığının sadece Küçük Menderes’te değil, Türkiye’nin birçok bölgesinde ciddi krizlere neden olduğunu hatırlatarak şöyle konuştu:
“Son yıllarda Türkiye genelinde şap hastalığı nedeniyle çok sayıda ilde hayvan hareketleri durdurulmuş, onlarca ilçede hayvan pazarları geçici veya uzun süreliğine kapatılmış, üretici ticaretten tamamen kopmuştur. Marmara, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Ege bölgelerinde hızlı yayılım nedeniyle karantina uygulamaları genişletilmiş; hastalık yalnızca belli işletmelerde görülmesine rağmen pek çok yerde tüm ilçe genelinde toplu kısıtlamalar getirilmiştir. Aşı tedarikindeki gecikmeler, veteriner ekiplerinin yetersizliği ve kontrol mekanizmalarının zayıflığı üreticiyi çaresiz bırakmıştır. Sağlıklı işletmeler dahi bu uygulamalar nedeniyle ağır ekonomik kayıplar yaşamaktadır.”
“Üretici kaderine terk edilemez”
Karal, bu ülkenin üreticilerinin sahipsiz olmadığını vurgulayarak, hayvancılıkta derinleşen çöküşü durdurmanın devletin asli görevi olduğunu kaydetti.
Karal, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’dan şu sorulara yanıt istedi:
1) Küçük Menderes Havzası’nda uygulanan hayvan hareketi kısıtlamasının kapsamı nedir?
2) Hastalığın hiç görülmediği işletmelerde ticaretin tamamen durdurulmasının bilimsel gerekçesi nedir?
3) Sağlıklı işletmelerde kontrollü hayvan hareketine geçilmesi için bir çalışma yürütülmekte midir? Takvimi nedir?
4) Ticaretin durması nedeniyle mağdur olan üreticilerin kredi borçlarının faizsiz ertelenmesi için Bakanlığınız veya Hazine ve Maliye Bakanlığı ile yürütülen bir çalışma var mıdır?
5) Gelir kaybı yaşayan üreticilere yönelik acil destek paketi açıklanacak mıdır?
6) 2024–2025 yıllarında İzmir ve çevresinde görülen şap vakalarının ilçe bazlı dağılımı nedir?
7) Aşı tedarikinde yaşanan gecikmelerin nedeni nedir? Aşı üretim ve dağıtım kapasitesinin artırılması için planlanan bir çalışma mevcut mudur?
8) Şap hastalığıyla mücadelede saha veteriner kadrolarının güçlendirilmesi, mobil ekip kurulması veya acil müdahale birimlerinin artırılması yönünde bir adım atılacak mıdır?