Çiftçiler Sendikası ise çiftçilerin rızası olmaksızın yapılan kiralamaların mülkiyet hakkını ihlal ettiğini savunuyor.
İlişkin Yönetmelik”in dayanağı olan 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun 8/K maddesinin bazı fıkralarının Anayasa’ya aykırı olabileceği yönünde ciddi şüpheler bulunduğuna hükmetti. Mahkeme, bu gerekçeyle dosyayı Anayasa Mahkemesi’ne gönderme kararı aldı.
Düzenleme, iki yıl boyunca işlenmeyen tarım arazilerinin malikinin rızası aranmaksızın Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kiraya verilmesini, kira bedelinin ve kiracının idarece belirlenmesini ve arazi malikinin sözleşme sürecinde taraf olmamasını öngörüyor.
Çiftçiler Sendikası (ÇİFTÇİ-SEN) tarafından açılan davada, söz konusu hükümlerle Anayasa’nın 35’inc maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının, 36’ıncı maddesindeki hak arama özgürlüğünün, 48’inci maddesindeki sözleşme hürriyetinin ve hukuk devleti ve ölçülülük ilkelerinin ihlal edildiği savunuldu.
Sendika vekili Av. Dr. Fevzi Özlüer, Danıştay’ın verdiği ara kararın, çiftçilerin yıllardır dile getirdiği “topraklarımız üzerindeki tasarruf hakkı elimizden alınıyor” yönündeki itirazları yargı önünde doğruladığını belirtti. Özlüer, tarım politikalarının köylünün toprakla bağını güçlendirmesi gerektiğini vurgulayarak, Anayasa Mahkemesi’nden düzenlemenin iptali yönünde karar beklediklerini ifade etti.
ÇİFTÇİ-SEN’in açıklaması şu şekilde:
Danıştay 10. Dairesi, Çiftçiler Sendikası olarak açtığımız davada önemli bir ara karar vererek, “İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik”’in dayanağı olan 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun 8/K maddesinin 2., 3., 4., 5. ve 6. fıkralarının Anayasa’ya aykırılığı konusunda ciddi şüpheler bulunduğuna hükmetmiş ve dosyayı Anayasa Mahkemesi’ne göndermiştir.
Dava dilekçemizde vurguladığımız üzere, söz konusu Yönetmelik ve kanun hükümleri;
İki yıl işlenmeyen tarım arazilerinin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından malikinin rızası aranmaksızın kiraya verilmesini,
Kira bedelinin ve kiracının idarece belirlenmesini,
Arazi malikinin kendi toprağı üzerinde sözleşme tarafı olmaktan çıkarılmasını öngörmekteydi.
Bu düzenleme açıkça;
Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkını,
36. maddesinde yer alan hak arama özgürlüğünü,
48. maddesinde güvence altına alınan sözleşme hürriyetini,
Hukuk devleti ilkesini ve ölçülülük ilkesini ihlal etmektedir.
Danıştay kararında da belirtildiği üzere, Yönetmelik ve kanun değişikliği çiftçiyi tamamen devre dışı bırakmakta, idareye sınırsız ve keyfi takdir yetkisi tanımakta ve mülkiyet hakkının özüne dokunmaktadır.
Bu karar, köylü ve çiftçilerin yıllardır dile getirdiği “topraklarımız üzerindeki tasarruf hakkı elimizden alınıyor” itirazlarının haklılığını yargı önünde de ortaya koymuştur.
Çiftçiler Sendikası olarak, şunu bir kez daha ifade ediyoruz:
Çiftçilerin rızası olmaksızın toprağın kiraya verilmesi kabul edilemez.
Tarım politikası, köylünün toprağıyla bağını koparmak değil, onu güçlendirmek üzerine kurulmalıdır.
Gıda güvencesi, şirketlere devredilen arazilerle değil, köylünün emeğiyle üretime devam etmesiyle sağlanır.
Anayasa Mahkemesi’nden beklentimiz, Danıştay’ın da işaret ettiği bu açık Anayasa ihlallerini gözeterek düzenlemeyi iptal etmesidir.