Yazar: Ziraat Mühendisi Hayriye Yavaş
Tek yılık serin iklim sebzesi olan marul açıkta ve örtü altında çeşitli şekillerde yetiştirilir. Tohumla ve fide ile yetiştirilebilmesine rağmen fide olarak yetiştirilmesi daha yaygındır. Yastıklara dikimi yapılan tohumlar 6-8 hafta içerisinde dikim olgunluğuna ulaşırlar. Fide dikiminden sonra iki çapalama yapılır.
Birinci çapa 2-3 yapraklı dönemde, ikinci çapa 8-10 yapraklı dönemde yapılır. Marul tarımında sulama önemlidir, toprağın sürekli nemli tutulması gerekir. Sulamaya en çok önem verilmesi gereken dönem hasat için olgunlaştıkları tarihten 15 gün önce başlar ve hasat edilinceye kadar sulamaya devam edilir.Marul yüzeysel köklü bir bitki olduğu için toprağın üst kısmında yeterli besin maddesi olması tarımı için yeterlidir.Maruldan sonra yerine marul yetiştirilmemelidir.Havuç, ıspanak, domates, mısır gibi bitkiler marul münavebesi için uygundur.
En uygun gübreleme toprak analizine göre yapılacak gübrelemedir.Topraktaki organik madde eksikliğine göre çiftlik gübresi ile desteklenebilir ve uygun bir gübreleme programı hazırlanabilir. Üretimi yapılan marulun tip ve çeşitlerine göre olgunluk zamanları ve olgunluk ölçütleri farklılık gösterebilmektedir. Yerli çeşitlerde; bütün tarlada aynı anda olgunlaşma olmadığı için hasat kademeli olarak yapılırken, ıslah edilmiş çeşitlerde gelişme uniform olduğundan hasadın tek seferde gerçekleştirilebilme imkanı vardır. Marulda hasat; yapraklar kartlaşmadan ve tohuma kalkmadan önce göbek veya başın açılarak çiçek sürgünlerinin gelişmesine izin verilmeden yapılması gerekmektedir. Aksi taktirde acılaşma görülür. Hasat küçük işletmelerde elle, büyük işletmelerde ise makine ile yapılır.
Elle yapılan hasat birkaç defada yapılırken, makineli hasat bir defada tamamlanır. Ancak tarlada marulun hepsi aynı anda hasat olgunluğuna gelmez. Kademeli oluşan baş olgunluğu, hasat işleminin de kademeli yapılmasını zorunlu kılar. Kademeli hasat işlemi ancak elle yapılır. Elle yapılan hasatta marulun dış yapraklarının mümkün olduğu kadar az koparılması gerekmektedir. Yeterli olgunluğa gelmiş bitkiler kök boğazı kısmından bıçak ile kesilir.Kesim işlemi yapılırken marullar toprağa bulaştırılmamalıdır. Yoksa hasattan sonra yıkama işlemi de gerekir.Bu da hem işçilik hem de zaman tasarrufu açısından istenen bir durum değildir.Kesilen marullar; hasta, sararmış yapraklardan arındırılır, düzgünce kesilir.Kesilip temizlenen marullar; köksüz kesilmişse hemen karton kutulara yerleştrilir.Yerleştirme işlemi çok sıkışık yapılmamalıdır.
Eğer sıkışık olursa baş marullarda başlarda ezilme, yapraklarda kopma meydana gelir.Marullar kökleriyle birlikte hasat edilmişse; kökler aşağı bakacak şekilde ambalajlanır. Satıcı tarafından kökler kesilerek tüketiciye sunulur.Marul hemen satışa çıkarılmalıdır. Ancak pazarda yığılma olduğu durumlarda depolanması gerekirse ön sogutmaya alınmalıdır. 0C daha yüksek sıcaklıkta depolanırsa bozulmalar meydana gelir. Marulda pazarlama adet üzerinden yapıldığı için verim de adet üzerinden hesaplanır. Dekardan 7000-8000 adet marul elde edilir. Bu adet rakamı da kilo olarak 3-4 tona tekabül etmektedir.
