Tire’de, yüzyıllardır sürdürülen ‘nevruz’ geleneği bu yıl farklı bir boyut kazandı. Tire Kültür Derneği’nin “Nevruz’un Kenti Tire” isimli projesine UNESCO, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Ege Üniversitesi destek verdi. 2 gün süren etkinlikler çerçevesinde “Nevruz’un Türk Kültüründeki Yeri” konulu bir panel düzenlendi.
Bahar bayramı olan ‘nevruz’u yüzyıllardır bünyesinde yaşatan Tire’de nevruzu konu edinen bir panel düzenlendi. Tire Kültür Derneği tarafından organize edilen ‘Nevruz’un Kenti Tire’ konulu panele, Türk dünyası Araştırma Enstitüsü öğrencileri katıldı.
21 Mart’ta panel, 22 Mart’ta Nevruz kutlaması yapıldı
Tire’nin en aktif derneklerinden biri olan Tire Kültür Derneği, nevruzu konu edinen “Nevruz’un Kenti Tire” adlı bir proje gerçekleştirdi. Tireli konukların yanı sıra, Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü öğrencisi olan çok farklı ülkelerden Türkiye’ye gelip üniversite eğitimi alan öğrencilerin de katıldığı panele ilgi yüksek oldu. Panelde kendi ülkelerinde yaşadıkları nevruz kültürünü ve deneyimlerini göstermeye çalışan öğrencilerin giydikleri milli yöresel giysiler ve kurdukları stantlar ilgi uyandırdı.
Üç kıtadan katılım oldu
Panele katılan öğrenciler; Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Azerbaycan, Irak, Suriye, Tunus, Sırbistan, Rusya, Ukrayna, Bangladeş, Tanzanya, Kırım, Tataristan ülke ve özerk bölgelerinden gelen öğrencilerdi.
Destek veren kurum ve kuruluşlar unutulmadı
Tire Kültür Derneği tarafından gerçekleştirilen panele çeşitli yönleri ile destek veren ve katkı sunan kurum ve kuruluşlar; UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ege Üniversitesi, Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü, Tire Ticaret Odası, Tire Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü, Tire Süt Kooperatifi ve Ege Folklor Dernekleri Federasyonu oldu. Panel öncesi, yapılan açıklamada destek veren kurum ve kuruluşlara teşekkür edildi.
Panelistler; Prof. Metin Ekici, Munis Armağan ve Sultan Özataş oldu
Panel öncesi Tire Kültür Derneği Başkanı Seyfullah Ayvalı ve Ege Üniversitesi Tire MYO Müdürü Prof. Dr. Harun Raşit Uysal kısa birer açılış konuşması yaparak katılımcılara “hoş geldiniz” dediler. Daha sonra panelistler tek tek isimleri okunarak sahneye davet edildi. Panelistler, şu isimlerde oluştu: Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Metin Ekici, Tireli araştırmacı, tarihçi, yazar Munis Armağan ve araştırmacı, yazar ve ressam Sultan Özateş. İlk sözü alan Prof. Ekici’nin sunum konusu, “Türk Kültüründe Kutsama ve Kutlama Anlayışında Nevruz” oldu. Daha söz alan Munis Armağan ise, “Tire’de Nevruz’un tarihsel süreci” konusunu anlattı.
Tire Kültür Derneği Başkanı Seyfullah Ayvalı, “TÜRKİYE’DEKİ NEVRUZ KUTLAMALARININ EN BÜYÜĞÜ TİRE’DEDİR”
Panel öncesi kısa bir açıklama ve giriş konuşması yapan Dernek Başkanı Ayvalı, konuşmasında; “Türk milletinin tarih boyunca Orta Asya’dan, Kafkasya’ya, Ön Asya’dan Anadolu’ya ve Balkanlara kadar yaşamış olduğu tüm coğrafyalara taşıdığı Nevruz Bayramı, Yeni Gün, Ulu Gün, Tengri Toy, Gutan, Mereke, Yılgayak gibi onlarca ismiyle Türk insanının tabiatı merkez alan inanç ve yaşam biçimi sembolize etmektedir. Türklerin yaşadığı tüm coğrafyalarda coşkulu bir şekilde halen kutlanmakta olan Nevruz Bayramı, ne yazık ki, Anadolu’da gün geçtikçe unutulmakta ve insanımızın büyük bir kültürel değeri kaybolmaya yüz tutmaktadır.
Bu bağlamda Tire Kültür Derneği olarak, ‘Nevruz’un Kenti Tire’ projesini hazırlayarak, ilçemizde Batı Anadolu’nun Türkleştiği yüzyıllardan bu yana hiç bozulmadan ve unutulmadan kutlanmakta olan Nevruz Bayramı’nın, ülkemiz açısından ne denli önemli bir kültür hazinesi ve örneği olduğunu ortaya koymak istedik. Zira Tire’de kutlanmakta olan Nevruz Bayramı, her yıl on binlerce vatandaşımızın katılımı ile ülkemizde yapılan Nevruz kutlamalarının en büyüğü olma özelliğinin yanı sıra, bünyesinde Nevruz’un kendine özgü mesajlarından başka hiçbir içeriği barındırmamasıyla da özel bir yere sahiptir. İlçemiz Tire, gelişmiş tarım potansiyeli, ticari alt yapısı, zengin tarihi değerleri, kültürel birikimi ve doğal zenginlikleri ile birlikte bu denli önemli bir kültürel değeri yüzyıllardır aynı canlılıkta yaşatması ve koruması nedeniyle ‘Nevruz’un Kenti Tire’ unvanıyla anılmayı fazlasıyla hak etmektedir.
‘Tarihi bir açıklama’ yapılacaksa bunun yeri Tire olmalıdır”
Buradan açıkça ifade ediyoruz ki hiç kimse Türk Milletinin tarih boyunca tüm dünyaya öğretmiş olduğu bu kutlu anlayışı ve milletimizin öz değeri olan bu kutlu günü kirli ve hain amaçlarına alet etmeye kalkışmamalıdır. Zira Türk milleti için Nevruz Bayramı, tarihte birçok kez olduğu gibi aynı zamanda güçlü bir diriliş ve uyanışın kadim bir ifadesidir.
Bu gün Nevruz Bayramını işaret ederek, tırnak içinde ‘tarihi bir açıklama’ yapılacaksa, hiç kuşkusuz bunun gerecek yeri ilçemiz Tire olmalıdır. İşte bu nedenle Tire’den ve teröre hiçbir zaman prim vermeyen Türkiye’nin en büyük Nevruz Kutlamasından bu tarihi açıklamayı Türk Milletinin son lideri Mustafa Kemal Atatürk’ün bu günlere gönderdiği mesajını okuyarak yapmak istiyorum: ‘Gençlerimize, çocuklarımıza görecekleri eğitimin hududu ne olursa olsun en evvel ve her şeyden evvel kendi geleneklerine, milli ananelerine ve Türkiye’nin bağımsızlığına düşman olan unsurlarla mücadele etmek lüzumu öğretilmelidir’“ dedi.
500 Kekik fidanı dağıtıldı
Tire Kültür Derneği tarafından projelendirilen ‘Nevruz’un Kenti Tire’ projesi ile kente binlerce fotoğrafçı ve ziyaretçi akın etti. Tire’nin Hisarlık Köyü Balım Sultan Mevkii’nde gerçekleştirilen etkinlikte demir dövülerek, geleneksel Nevruz ateşi yakıldı. “En Güzel Nevruz Fotoğrafını Sen Çek” yarışması, nevruz tacı ve uçurtma yapma etkinlikleri düzenlendi. Tire Kültür Derneği konuklarına Tire’deki nevruzda geleneksel olarak yenilen katmer, pisi pisi, boyalı yumurta, yaprak sarması ikram etti. Baharın uyanışına katkıda bulunma maksadıyla da 500 adet kekik fidanı vatandaşlara dağıtıldı.
‘Sultan Nevruz’ adı altında kutlanan etkinliklerde binlerce aile, havanın açık ve güneşli olmasını fırsat bilerek, sabahın erken saatlerinden itibaren mesire yerlerine koştu. Aileler, neşe içinde piknik yaparken, çocuklar ise ‘kasnaklı’ adını verdikleri birbirinden alımlı uçurtmalarını keyifle gökyüzüne bıraktı. Emniyet güçleri mesire alanlarının çevresinde geniş çaplı güvenlik önlemleri aldı.
Buradaki etkinliğe, Tire Kaymakamı Mehmet Usta, MHP İlçe Başkanı Atakan Duran, Ülkü Ocakları Başkanı Ali Koyu, Ege Folklor Dernekleri Federasyon Başkanı Nebi Kayan, Tire Süt Kooperatifi Özel Kalem Müdürü Koray Hoylu, Tireli İş Adamı Osman Gencer ve yaklaşık 200 kişilik Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Öğrencileri ile Tire Halk Eğitimi Merkezi’nin Halil Altın’ın eğitmenliğini yaptığı Zeybek Ekibi katıldı.
Gelenek “Timur” ile başladı
Ankara savaşından galip olarak çıkıp Yıldırım Beyazıt Han´ı esir alan Timur kışı ordusu ile birlikte Tire´de geçirir. Geçtiği her yeri yakıp yıktığı söylenilen Timur kente hayran kalır ve bir taşına bile dokunmaz. Şehirde dört ay boyunca kalan Timur baharın gelişini askerleri ile beraber 21 Mart günü büyük şenlikler yaparak kutlar. Bir Orta Asya geleneği olan bu kutlama ´Nevruz´dur. İlerleyen günlerde Tire´den ayrılırken Timur, ordusunda bulunan yaşlı, hasta, sakat, yaralı ne kadar asker varsa burada bırakır. Orta Asya geleneği ile yoğrulan bu kalan kitle alışkanlıklarını her alanda uyguladıkları gibi Nevruz´dan da vazgeçmezler. İlk zamanlar Balım Sultan türbesi çevresinde yapılan bu kutlamalar, ilerleyen yıllarda geniş alanlara yayılır ve yerli halkın da katılımı ile bölgenin tüm mesirelerinde büyük şenlikler ve eğlenceler düzenlenerek kutlanır.
