Şubat 2014 tarihinde resmi gazete yayınlanarak yürürlüğe giren 6518 Aile Sosyal ve Politikalar Bakanlığı teşkilat ve görevleri hakkında yayınlanan kanun hükmünde kararnamenin 44. maddesi ile 22.11.2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun 194. üncü maddesine göre eşlerden biri isterse ikametgâhın gözüktüğü eve şerh koydurabilecek. Bu işlemi bağlı bulunduğu şehrin tapu müdürlüklerine başvuruda bulunarak yapılabiliyor. Konuyla ilgili olarak Ödemiş Tapu Müdürü Ethem Yalçın’ı ziyarette bulunarak bilgi aldık.
Yalçın “ Türk Medeni Kanununun Aile Konutu başlıklı 194. maddesine göre eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Ama rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hâkimin müdahalesini isteyebiliyor. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir. Aile konutunda eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı hâline gelir ve bildirimde bulunan eş diğeri ile müteselsilen sorumlu olur.”
Eşlerin yalnızca birlikte yaşadıkları ev üzerine şerh koydurma hakkı olduğunu belirten Yalçın “TKGM Tasarruf İşlemleri Dairesi Başkanlığı’nın bila tarih ve B.09.1.TKG0100001-146/14-1664 sayılı talimatında intifa hakkı lehdarı kimsenin, eşinin de aile konutu şerhi talebine istinaden işlemin yapılabileceğini belirtmiş ve eşin rızası olmadığı müddetçe süreli intifa hakkı lehdarının süre dolmasını beklemesi yine süresiz intifa hakkı lehdarının da ömür boyu bu haktan feragat etmemesi gerektiği yönünde taşra birimlerine talimat verildi. Bu kapsamda malik olmayan eşin güncel nüfus kayıt örneği ile konutta birlikte yaşadıklarını kanıtlayan bir belgenin ibrazı halinde aile konutu şerhinin işlenebileceği, yine taşınmaz maliki ile ya da eşlerin birlikte talebiyle evlilik cüzdanı veya nüfus kayıt örneğinin ibrazı ile aile konutu şerhinin işlenmesi, geçici süreyle kullanılan konutların da (dağ evi, yazlık vb.) ve üçüncü şahıslara ait taşınmazların da bu genelge kapsamında değerlendirilmemesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.” Aynı dairenin 27/04/2005 tarih ve B.09.1.TKG0100001-146/19-1246 sayılı talimatında kat irtifaklı mesken nitelikli ve üzerinde ihtiyati tedbir bulunan bir taşınmazla ilgili olarak mahkemeden izin alınmak suretiyle malik olmayan eşin talebine istinaden aile konutu şerhinin işlenmesi gerektiği belirtilmiştir.”
2014 yılında yürürlüğe giren bu kanunla Ödemişte 10 kişinin taşınmazlarına şerh koydurduğunu belirten Ethem Yalçın “2014 yılında Ödemiş Tapu Müdürlüğün de 17.884 adet işlem yapıldı. Bunlardan yalnızca 10 tanesi tapuya şerh koydurma işlemiydi. Bu talebi bulananların hepsi bayandı. Eşler ortak yaşadıkları ev üzerine şerh koydurmadıkları sürece tapunun kayıtlı olduğu taraf evin üzerine ipotek satış v.b işlemleri yapabiliyor. Bu Türkiye genelinde daha yüksek oranda 2014 yılında Türkiye de 11.bin tapunun üstüne şerh konuldu.”
