Bahar mevsiminin olmazsa olmazları arasında olan ve baharın sakızı olarak bilinen enginar tezgâhlardaki yerini aldı. 2015 baharında ilk kez tezgâhlarda yerini alan enginarın fiyatı ise vatandaşı biraz zorladı. Enginarın tanesini 2,5 TL satışa sunan Pazarcı esnafları da vatandaşların alım gücünün olmaması nedeniyle satışların düşük olduğunu belirtiler.
Ödemiş Cumartesi Pazarı’nda tezgâh açan Barış Usluca ve Nuri Güldal “Bu hafta ilk kez enginarı tezgâhlarımıza koyduk. Satışlarımız az bunun nedeni olarak fiyatının yüksek olmasına bağlıyoruz. Tanesini 2,5 TL’den satıyoruz. Enginarlarımızı Aydın’dan getirdik.”
Enginar, yemek olarak tüketilmek üzere ekildiği bilinen en eski bitkiler arasında yer alıyor. İlk olarak Etiyopya’da yetiştirilen bitki daha sonra Mısır üzerinden Avrupa kıtasına gelmiş ve burada da popüler olarak yetiştiriciliği yapılmış. Bitkinin yaprakları, Antik Yunan ve Roma imparatorluklarında sindirime yardımcı olması için tüketilmiş. Enginar, 16. yüzyıl Avrupa’sında “soylu” bir bitki olarak kabul edildiği için kraliyet aileleri ve zenginler tarafından tüketiliyormuş. Neyse ki günümüzde enginar yemek için zengin olmak gerekmiyor ve mevsiminde pazara gidip almak mümkün. Enginar yaprakları geleneksel Avrupa tıbbında safra akışını uyarmak, böbrekleri çalıştırmak ve idrar söktürücü olarak kullanılmış ve halen bu sorunların tedavisinde kullanılmakta. Bunun yanı sıra sindirime yardımcı olması, karaciğeri temizlemesi, vitamin ve mineral bakımından zengin olması enginarın diğer faydaları arasında sayılıyor.
Aşağıda çeşitli sağlık ve beslenme kaynaklarından derlediğim enginarın faydaları ile ilgili bazı bilgiler bulabilirsiniz. Ancak bu sayfada hakkında bilgi verilen enginar, ülkemizde de tüketilen “Fransız” veya “Globe” enginarıdır. Diğer enginar türleri olan “Jerusalem enginarı” ve “Çin enginarı” tamamen farklı bitkilerdir ve bu enginar türlerinin yaprakları veya bitkinin göbeği değil kökü tüketilir.
Sindirim Sistemi: Yüksek oranda besin lifi içeren enginar yaprakları bağırsak hareketi sağlayarak tuvalete çıkmayı kolaylaştırır ve kabızlığı önler.
Kolesterol: Enginarın kolesterol üzerine etkisi ile ilgili yapılan araştırmalar, bitkinin aşırı yüksek kolesterolü olanlarda olumlu yönde etkisi bulunduğu, ancak normal değerlere yakın olan yüksek kolesterolü pek düşürmediği yönünde sonuçlara sahip. Bu araştırmalarda enginarın yaprağı kullanılmış.
Anemi: Demir bakımından zengin olan enginar, demir eksikliği anemisi için tüketilmesi önerilen sebzeler arasında yer alıyor. 1 orta boy çiğ enginar (yaklaşık 128 gr, bütün, yapraklarıyla birlikte) günlük demir ihtiyacının %9’unu karşılayacak kadar (1.6 mg) demir içerir. Bitki bu özelliği ile, anemi tedavisine yardımcı olması için tavsiye edilen doğal demir takviyelerinde “özüt” formunda kullanılmaktadır.
İrritabl Bağırsak Sendromu (Spastik Kolon): Hazımsızlık, ağrı, şişlik ve tuvalete çıkamama gibi problemlere neden olan “splastik kolon” oldukça yaygın olarak görülen fonksiyonel bir bozukluktur. Bu rahatsızlığın kesin bir tedavisi yoktur ve belirtilerinin şiddeti beslenme ile yakından ilgilidir. Enginar, bazı besinlerle birlikte (kepekli pirinç, tam tahıllı gıdalar, patates, balık, ay çekirdeği, kabak çekirdeği, keten tohumu…) spastik kolon belirtilerinin kontrol altında tutulması için önerilen yiyecekler arasındadır.
Karaciğer: Enginar yaprakları kandaki kolesterol düzeyini belirleyen ana enzimin (HMG CoA-redüktaz) üretimini baskılar. Kandaki kolesterol miktarı normal düzeylere çekildiğinde fazla kolesterolü süzmekle görevli karaciğerin yükü hafifler. Ayrıca enginarın yaprakları safra akışını uyararak karaciğerin toksinlerden temizlenmesine yardımcı olur. Ancak safra taşı olan kişilerde enginar yaprağı (gıda ya da tablet formunda) belirtileri şiddetlendirebilir.
İdrar Söktürücü: Enginar yaprağının idrar söktürücü etkisi vardır ve fazla suyun vücuttan atılmasına yardımcı olur. Yaprakların içindeki bileşikler mesaneyi uyarır ve sıvının idrar yoluyla atılmasını sağlar. Hali hazırda idrar söktürücü ilaç kullanıyorsanız, enginar yaprağı yemeniz vücudun susuz kalmasına neden olacak kadar su kaybetmenize yol açabileceği için önerilmez.
Mide Ekşimesi: Enginar yaprağı, göğüste ağrılı yanma hissine neden olan reflü belirtilerini önemli oranda azaltabilir. Safra akışını arttıran enginar, bağırsak spazmlarını azaltarak mide ekşimesini hafifletir. Ayrıca bulantı, kusma, şişkinlik, ve karın ağrısı gibi sindirime bağlı sorunların pek çoğuna iyi gelir.
Haber: Ayşe AKYÜZ
Editör: Haber Merkezi
